Tepe sınırının değişmez sınır olarak kabulü için düz zeminden dik açıya yakın bir eğimle birdenbire yükselmesi ve çekişmeli taşınmazın o yöndeki sınırını tamamen kaplaması ve açık kısım bırakmaması gerekir. (Medeni Kanun madde 719) (3402 sayılı Kadastro Kanunu madde 20, 21, 33)
Taraflar arasındaki “tapulama tespitine itiraz” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İslahiye Kadastro Mahkemesi’nce davanın kabulüne dair verilen 19.12.1986 gün ve 21-560 sayılı kararın incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 21.11.1988 gün ve 21912-18708 sayılı ilamıyla;
Dava konusu parsel yönü, 108 parsel dayanağı olan vergi kaydında tepe okumaktadır. Kural olarak tepe olan yerin zaman aşımı ile kazanılması düşünülemez. Kazanılması için yasalarda öngörülen sürelerle kullanılması ve yerin kültür arazisine elverişli bulunması gerekir. Kültür arazisine elverişliliğini saptama hususunu belirlemeye ziraat uzman bilirkişileri yetkilidir. Mahkemece bu sıfata sahip uzman bilirkişi dinlenmedikten başka, uyuşmazlık konusu parsele sınır teşkil eden 113 ve 107 parsel tutanak ve dayanaklar da getirtilip yerine okuduğu saptanmamıştır. Yetersiz araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilmesi doğru görülmediğinden hüküm bozulmalıdır… gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direniİmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Muristen intikal eden 84.700 m2’lik taşınmazın 10.000 m2’lik kısmı 1937 tarihli gayri sabit sınırlı vergi kaydına dayanılarak ve kayıttaki bu miktara bağlı kalınarak, 31 parsel numarası altında mirasçılar adına; miktar fazlası kısımdan 20.000 m2’lik bölüm de, tespit tarihinde yürürlükte olan 1617 sayılı Yasa’nın kazandırıcı zaman aşımı yoluyla mülk edinmede getirdiği sınırlama göz önünde bulundurularak 108 parsel numarası altında yine aynı mirasçılar adına tespit ve tescil edilmiştir.
Dava konusu 109 parsel sayılı 54.700 m2 yüzölçümündeki taşınmazda ise, 1617 sayılı Yasadaki 20 dönüm kısıtlaması fazlası olarak Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı mirasçılar bu parselin de kendi adlarına tahdit edilen 31 parselin tespitine esas alınan vergi kaydı kapsamında kaldığını ve zilyetliklerinde bulunduğunu ileri sürerek bu yere ait davalı tapusunun iptali ile adlarına tescilini istemiştir.
Özel Daire, yukarıda metni aynen alınan ilamla hükmü bozmuş; mahkeme ise 107 ve 113 parsel sayılı taşınmazlara ait tapulama tutanaklarının önceden getirtildiğini ve dayanağı belgelerin bulunmadığını saptandığı çekişmeli 109 sayılı parselin kültür arazisi olduğunu uygulama sırasında gözlemlendiğini vurgulamak suretiyle ve önceki kararında direnmiştir.
107 ve 113 parsel sayılı taşınmazlara ait tapulama tutanaklarının dosyada bulunduğu, 107 parselin bir gerçek kişi ve 113 parselin de Hazine adına senetsizden tespit ve tescil edildikleri, dayanağı belgeleri bulunmadığı ve bu hususların keşif sırasında göz önünde tutulduğu anlaşılmıştır.
Genel olarak, (tepe) değişebilir nitelikteki sınırlardandır. Bu nitelikteki sınırların değişmez olarak kabulü için düz zeminden dik açıya yakın bir eğimle birdenbire yükselmesi ve çekişmeli taşınmazın o yöndeki sınırını tamamen kaplaması ve açık kısım bırakmaması gerekir. Halbuki dosyada bulunan fenni bilirkişinin krokisine göre, (küçüktepe)’nin nokta sınır oluşturduğu, çekişmeli 109 sayılı parselin batı sınırını tamamen kapatmadığı ve diğer sınırlarla ilişiğinin kesik olduğu görülmektedir. Bu durumda, böyle bir sınırın değişmez nitelikte olduğunun kabulü mümkün değildir.
Bu nedenle, çekişmeli taşınmazın zilyetlikle kazanılabilen yerlerden olup olmadığının yöntemince araştırılmak ve uzman zirai bilirkişi dinlenmek suretiyle tespiti gerekir. O halde, direnme kararı bu nedenle bozulmalıdır.
Davalı Hazinece temsilcisinin temyiz itirazlarının kabulüyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, (YHGK. 22.11.1989 T. 16-456 E. 614 K.)
Nizam TUTUCU
Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.