Davacı, davalıdan haricen 8.000 liraya satın alıp, bahçe yaptığı taşınmazı, davalının tapusunu başkasına devrettiğini ileri sürerek, 16.000 lira tazminatın alınmasını istemiştir. Yapılan yargılama sonunda; dava, keşif ve bilirkişi raporu ile sabit olduğundan, 16.000 liranın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verildiğine ilişkindir.
Davacı, davalıdan haricen satın aldığı yerin üzerine diktiği şeftali ağaçlarının tam değerinin alınmasını istemektedir. Mahkeme kararında satım sözleşmesinin davalı tarafından bozulup, taşınmazın üçüncü kişiye tapu ile satıldığı gündeki tam ağaç değerine hükmetmiştir. Gerçekten, yanlar arasındaki tapulu taşınmazın satıldığı anlaşılmaktadır. Davacı bu yeri 20 yıl kullanmış, beş yıl önce de şeftali ağaçlarını dikerek değerini arttırmıştır. Bu alım satım sözleşmesi bozulduktan sonra, davacı mal satış parasını almış, bu dava ile malın üzerine dikilmiş şeftali ağaçlarının satış günündeki değer farkını istemektedir. Olay açıkça Medeni Kanun’un 729 ve 723. maddesinin son fıkrasındaki özel duruma uymaktadır. Ancak, arsa sahibinin levazım için vereceği değer, levazımın en az değerini geçmeyebilir. Geçtiğinin kabul edilmesi halinde örneğin olayda olduğu gibi, ağaçların tam değerine hükmedilmesi halinde, mahkeme bu değerlendirmesinin nedenini kararda göstermeli ve gerekçesini açıklamalıdır.
Aksi halde, hükmedilecek değer, en az değer olur. Örneğin, davalı satış sırasında bu ağaçların değerini tamamen almışsa ki olayımızda almıştır, tam değerine hükmedilebilir. Aksi halde mahkeme, bu ağaçları yetiştirmesi için yapılan bütün giderlerin malzeme, bütün işçilik, ilaçlama, gübre, taşıma gideri gibi masrafları isteyebilir. Mahkemenin bunu aşan değeri; kaim değeri aynen benimsemesi nedenini, takdirinin gerekçesini açıklamadan verdiği karar bozulmalıdır. Kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA, (Y.4.HD. 06.01.1976 T. 1975/3609 E. 1976/81 K.)
Tapulu bir taşınmazı adi bir belge ile satın alınmasından uzun bir süre sonra tapu ile başkasına satılmasında açılan yararlı gider davasında, geri alınması istenebilecek yararlı gider tutarı levazımın en az değerini aşamaz. Mahkeme, bunu aşan ve yeni malike mülkiyetin geçtiği gündeki gerçek tam değere hüküm verecekse, kararında bunun nedenlerini ve gerekçesini açıklamak zorundadır. (Medeni Kanun madde 723, 729)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.