Komşuların birbirlerine karşı sergiledikleri hoşgörüden uzak davranışlar, aralarındaki huzursuzluk, gürültü, apartmanlardaki en büyük problemler arasındadır. Problemin çözümü de maalesef problemlidir. Kat mülkiyeti kanununda ve komşuluk hukukunda komşuların ve kat sakinlerinin birbirlerine karşı saygısı esas olduğundan birbirleriyle ilişkilerinde karşı tarafa rahatsızlık verme gibi konularda dikkatli olmaları isteniyor. Komşunuzun size vermiş olduğu hangi tür rahatsızlıklardan, zararlardan dava açabileceğinize bir bakalım.
Herkes, taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkileri kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken, komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür. Özellikle, taşınmazın durumuna, niteliğine ve yerel adete göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır (1) … Buna göre komşular kendi binalarını kullanırken komşusuna zarar verebilecek ter türlü taşkınlıklardan çekinmeye mecburdur. Ayrıca bir kimse kendi mülkünü komşusuna zarar verecek veya zarar tehlikesi oluşturacak şekilde kullanırsa, buna karşı komşusu durumun eski hale getirilmesini, tehlikenin ve uğradığı zararın giderilmesini dava edebilir (2) …
Bir kimse kendi evini, mülkünü istediği gibi kullanabilir. Komşuluk hukuku dediğimiz kurallara uymak, başkasına zarar vermemek koşuluyla tabiki. Kanunen bir yaptırımın olabilmesi için kişinin komşusuna bir zarar vermiş olması gerekir (3) . Kanunda sözü edilen komşuya verilen zarardan kasıt sadece maddi ve fiziki bir zarar değildir. Komşuda tiksinti, bulantı, korku, derin üzüntü gibi duygular uyandırarak ruhi veya manevi huzursuzluklara neden olabilecek faaliyetlerde bulunmak yada görüntüler meydana getirmek de komşuya verilen zarar kapsamındadır (4) . İlgili kanun maddesinde sözü edilen, komşunun verdiği rahatsızlıklar, işgal, taşkın inşaat, meyveleri toplamak gibi doğrudan verilen zararlar değil de dolaylı verilen zararlardır. Yani bir evin bitişiğinde patlayıcı madde imal eden bir fabrika kurmak, bir binayı/daireyi morg veya düşkünler yurdu haline getirmek gibi…
Aşırılık, komşuya zarar verme olgusunun neye göre belirleneceği, hoş görü eşiğinin aşılıp aşılmadığının anlaşılması, ilgili kanunda belirtildiği gibi yerel adete, komşu taşınmazın yerine, durumuna ve niteliğine göre belirlenir. Mesela dericilikle uğraşılan veya mezbahaların olduğu bir bölgede bir kimse ev satın alırsa veya ikamete başlarsa, etraftan yayılan pis kokudan rahatsız olabilir. Fakat bu rahatsızlık sizin dava açmanız için bir sebep oluşturmayacaktır. Yine bir sanayi bölgesinde oturan birinin de makinaların gürültüsünden veya fabrika bacalarından çıkan pis dumandan şikayetçi olamayacaktır.
Evin duvarına tablo asmak için çivi çakan, bahçesini sulamak için su motoru çalıştıran, deposunu boşaltırken etrafa yayılan yakıt kokusu gibi davranışlar elbette komşuyu rahatsız edebilir. Toplu halde yaşamanın ve şehir hayatında süreklilik arzetmeyen ve normal ölçüyü aşmayan komşuları rahatsız edici bu tür hareketleri de hoş görmekten başka çare yoktur (5) .
Komşunuzun uygun olmayan bir yerden veya evinizin içini görecek şekilde pencere açtığını düşünüyorsanız bu eylem komşuluk hukukuna ihlal niteliğinde değildir. Pencereyi açan kişi komşusuna zarar verici eylemlerde bulunursa önleyici tedbirler alınabilir elbette. Pencereden komşu bahçeye çöp veya bir şeyler dökülüyorsa kafes tel konularak bu rahatsız edici eylemin önüne geçebilirsiniz (6) . Yine kalorifer bacasından çıkan dumanın kendisine zarar verdiğinden bahisle komşusundan şikayetçi olan bir kişi haklı görülmüş ve komşuluk ilişkilerine uygun bulunmayacak şekilde duman çıkardığı ve komşusunun bundan zarar gördüğünün bilirkişi tarafından tespit edilmesi ile mahkeme tarafından kalorifer tesisatının mazotla işleyecek şekle çevrilmesi suretiyle zararın giderilmesine karar verilmiştir (7) . Komşu taşınmazlardan yapılan özellikle ağaç dikmek gibi manzara kapatma faaliyetlerinin komşuya verilen zararlar kapsamında olup olmayacağı tartışmalı bir konudur. Bir kimse kendi mülkiyet alanı içinde inşaat yapmasının komşu tarafından şikayet edildiği durumlar, genel mahkemeler tarafından dinlenmez (8) .
“Komşunuz size verdiği rahatsızlığı gidermenin en hızlı yolu kendisi ile görüşüp konuyu tatlıya bağlamanız olacaktır.”
Komşu gürültüsü de sık rastlanılan konulardan biri. Komşunuz çekilmez hal alacak şekilde ses veya gürültü yapıyorsa (9) , öncelikle komşuluk hukuku gereği uygun bir dille kendisini uyarmak gerekir. Bu gürültüyü yapan apartman komşunuz ise ve uyarınız fayda etmediyse, apartman yöneticinizden apartman yönetim planını isteyip inceleyin. Bu konuyla ilgili yönetim planında yaptırım içeren bir madde olabilir. Gürültücü komşunuzu ilgili belediyenin zabıta ekibine şikayet edebilirsiniz. Zabıtalar gürültüyü tespit ettiklerinde idari para cezası kesebilirler. Bu miktar caydırıcı olmasa da (124 TL) komşunuzun gürültü yaptığı tescillenmiş olur. En son çare olarak da Sulh Hukuk Mahkemesine başvurabilirsiniz. Yasal başvuru yapmak için de ev sahibi veya kiracı olmanız fark etmez.
Komşuluk hukukuna riayet etmeyip de etrafına rahatsızlık veren kişiyi öncelikle kolluk güçlerine bildirmek gerekiyor. Böylece şikayetinizi de belgelemiş olursunuz. Yine de rahatsızlık vermeye devam ediyorsa komşunuz, Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açarak bu rahatsızlığın giderilmesini talep edebilirsiniz. Bu tür davaların olumlu sonuçlanması da maalesef biraz zor çünkü şikayetin ispata dayalı olması gerekiyor. Konuyla ilgili mahkeme tarafından keşif yapılacağı zaman iki tarafa da bilgilendirme yapıldığı için keşif esnasında olumsuz bir durum gelişmiyor, dolayısıyla da komşuyla yaşanan problem ortada kalkmış oluyor. Ancak mahkemeden önce şikayetinizi kolluk kuvvetlerine yaptıysanız ve durum kayıt altına alındıysa, rapor tutulduysa mesela, davayı açan kişi açısından davanın hızlanması ve olumlu sonuçlanması noktasında katkı sağlayacaktır.
“Komşunuz size sürekli rahatsızlık veriyorsa, hukuki yollara başvurmadan önce kolluk güçlerine haber vererek durumu belgelemelisiniz.”
KAYNAKÇCA
-----------------------------------------------------------------------------
1- 4721 sayılı Medeni Kanun, madde 737
2- 4721 sayılı Medeni Kanun, madde 730
3- Y.8.HD. 25.11.1985 T. 11426/11344
4- Halil Kılıç, Gayrimenkul Davaları, Ankara, 2013, 5. Baskı, Cilt 3, s.3664
5- Tekinay, Takyitler II/1, s. 75
6- Y.1.HD. 13.12.1951 T. 1861/5422
7- YHGK. 26.10.1955 T. 3/42
8- Y.1.HD. 29.02.1988 1987/13571 E. 1988/2163 K.
9- Kat Mülkiyeti Kanunu, madde 18, “özellikle birbirini rahatsız etmemek”
-----------------------------
İlk yayın tarihi : 25-05-2015
Son Güncelleme : 09-05-2018
Nizam TUTUCU
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı
ve Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.