Medeni Kanun’un 727. maddesinde öngörülen koşulların davalı taraf yararına gerçekleşebilmesi için, diğer bir deyişle mecra irtifakının geçerli olarak doğabilmesi için (diğer unsurların yanında) usulüne göre düzenlenmiş mecra irtifakı sözleşmesinin varlığı zorunludur. (Medeni Kanun madde 683, 727)
Taraflar arasında görülen davada; davacılar vekili, davalılardan A.’nın müvekkiline ait 248, 260, 305 ve 306 parsel sayılı taşınmazlara rıza hilafına elektrik direği dikmek ve enerji nakil hattı geçirmek suretiyle el attığını, diğer davalı kurumun da enerji nakil hattına cereyan vererek el atma fiiline katıldığını, bu durumun mülkiyet hakkına doğrudan tecavüz teşkil ettiği gibi, tarım arazilerinde yangın çıkma ihtimaline de yol açtığını ileri sürüp, müdahalenin önlenmesini ve elektrik direkleri ile hatların kal’ini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Kararın temyizen incelenmesi süresinde davacılar vekili tarafından istenilmekle; dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacılar vekili, davalılardan A.’nın müvekkiline ait 248, 260, 305 ve 306 parsel sayılı taşınmazlarına elektrik direği dikmek ve enerji nakil hattı geçirmek suretiyle el attığını, diğer davalı kurumun da enerji nakil hattına cereyan vererek el atma fiiline katıldığını ileri sürüp, el atmanın önlenmesi ile direklerin ve hatların kal’ini istemiştir.
Davalı A. vekili, elektrik direklerinin dikilip, enerji nakil hattının geçirilmesinden önce davacı tarafın rıza ve muvafakatinin alındığını savunmuş, diğer davalı kurum vekili ise müvekkili kuruma husumet yöneltilemeyeceğini bildirmiştir.
Mahkemece, Medeni Kanun’un 727. maddesinde öngörülen koşulların davalı taraf yararına gerçekleştiğinden bahisle davanın reddine karar verilmiştir. Toplanan deliller ve uzman bilirkişi aracılığı ile yapılan çap uygulaması sonucu davalı A.’ya ait …… Çiftliği adıyla bilinen çiftliğe, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına onaylatılan projeye dayanılarak elektrik direkleri dikilip, enerji nakil hattı çekildiği, diğer davalı kurumun da hatta cereyan verdiği, direklerin işbu davaya konu olanlarının ve hattın bir bölümünün davacı tarafa ait tapulu taşınmazlara tecavüzlü bulunduğu saptanmıştır.
Bunun yanı sıra davacı taraf ile davalı A. arasında usulünce düzenlenmiş mecra irtifakı sözleşmesi bulunmadığı da anlaşılmıştır. Esasen bu yönler tartışmasızdır. Medeni Kanun’un 727. maddesinde öngörülen koşulların davalı taraf yararına gerçekleşebilmesi için, diğer bir deyişle mecra irtifakının geçerli olarak doğabilmesi için (diğer unsurların yanında) mecra irtifakı sözleşmesinin varlığı zorunludur. Ve bunun usulünce düzenlenmesi de gerekir. Hukuk Genel Kurulu’nun 25.1.1984 gün, 1981/1-386 esas, 1984/25 sayılı kararında, belirtilen bu hususlar açıklanmış bulunmaktadır. Elektrik direklerinin dikilip, hattın geçirilmesinden önce salt davacı tarafın rıza ve muvafakatinin alınmış olması sonuca etkili değildir ve el atmanın haklı nedeni olarak gösterilemez.
Hal böyle olunca, davacı tarafın Medeni Kanun’un 683. maddesinden kaynaklanan mülkiyet hakkına dayanarak açtığı işbu davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yasal olmayan görüş ve düşüncelerle reddine karar verilmesi isabetsizdir.
Davacıların temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün BOZULMASINA, (Y.1.HD. 08.02.1985 T. 1205 E. 1408 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.