Bir taşınmazın vakıf malı sayılabilme koşulları bakımından Medeni Kanun’un yürürlüğünden önce mi, sonra mı vakfedildiğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Ayrıca vakfın karakteri ve türü üzerinde de durmak gerekir. (Medeni Kanun madde 102 [74]) (13.7.1967 gün ve 903 s. K.la Dğş.) Taraflar arasındaki kadastro komisyonu kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda (Konya Birinci Asliye Hukuk Mahkemesi)’nce davanın kabulüne dair verilen 26.12.1980 gün ve 1978/881-1980/1101 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 7.4.1981 gün ve 1412-2581 sayılı ilamıyla; …Yapılan inceleme ve soruşturma hükme yeterli görülmemiştir. O halde yapılacak iş, 30, 32 sayılı parsellerin hangi tarihten beri gelirinin Dedemoğlu Mahallesi fakirlerine dağıtılmakta olduğu, uygulanacak yasa hükümleri bakımından da niteliği saptanmalı, bu hususta gerekirse komşu taşınmazların dayanakları kayıtlardan da yararlanılmalı ve araştırmada savunma da göz önünde tutularak bir sonuca varılmalıdır. Taşınmazın kullanma biçimine değinen şahadetle yetinilerek yazılı olduğu üzere davanın kabulü isabetsizdir… gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve Usulün 2494 sayılı Yasa ile değişik 438/son maddesi gereğince duruşma isteğinin reddine karar verilip, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Madeni Kanun’un yürürlüğünden önce, zengin hayır sahipleri tarafından Allah rızası için bir ayından (eşyadan) veya gelirinden yararlanma hakkının topluma, toplumda ihtiyacı olanlara tahsisi için vakıf kurmada, hem vakfeden kişi bakımından hem vakfedilen şey bakımından belirli koşulların varlığı zorunlu olduğu gibi, her vakıf için bir vakfiyenin bulunması gerekirdi. Bununla beraber, örneğin Vakfiye olmadan da bir taşınmaz vakıf malı kayıtabiliyordu. İşte, vakfiyesi olmadığı, ya da sicilde kaydı bulunmadığı için kuruluş tarihi bilinmeyen ve fakat geleneksel olarak varlığı bilinen bu tür vakıflar, Medeni Kanun’un yürürlüğünden sonra da devam etmiştir. Medeni Kanun’umuzla, Birinci Kitabın İkinci Babının Üçüncü Faslında “Tesis” başlığı altında yeni bir düzenleme getirilmiş, 13.7.1967 gün ve 903 sayılı Kanunla da bu fasıl değiştirilmiş ve vakıf kurma işlemi yeni hükümlere incelendiğinde görülmektedir ki, Medenî Kanun’un yürürlüğünden sonra yasal koşullar dışında bir vakıf kurma olanağı kalmamıştır. Dolayısıyla artık “Şu taşınmazımı, şu amaçla vakfettim” demek o taşınmazın vakıf malı sayılmasına yeterli olmayacaktır. O halde, bir taşınmazın vakıf malı sayılabilme koşulları bakımından, Medeni Kanun’un yürürlüğünden önce mi, sonra mı vakfedildiğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Öte yandan; vakfın karakteri, türü üzerinde de durmak gerekir. Ancak bunun saptanmasından sonra vakıf malın akıbeti, aidiyeti yönü belirlenebilir. Zira, Medeni Kanun’dan önce kurulmuş vakıfların nitelikleri, amaçları göz önünde tutularak Yasa koyucu tarafından bazen...
İki gelirli (icareteynli) vakfın asıl maliki mutasarrıfı değil, vakıf tüzel kişiliğidir. Mutasarrıf adına yapılan kayıt, mülkiyeti değil tasarruf yetkisini belirler. Bu nedenle; taşınmazın vakıf adına tescili için açılan davada, Hazineye husumet yöneltilmez. (Medeni Kanun madde 588)(2762 sayılı Vakıflar Kanunu madde 29) Taraflar arasındaki tescil ve kayyımlık kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, (Fatih Birinci Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 4.6.1984 gün ve 1983/574, 1984/356 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinin 23.10.1984 gün ve 8045-8425 sayılı ilamiyle; … İstek, mahlul hale gelen vakıf malının vakfa geri dönmesi sebebiyle tesciline ilişkin olup, bu nev’i davalarda Hazineye husumet düşmez. Buna rağmen, (Hazineye husumetin davacıya) yöneltilmesi için davanın zorlanması ve husumetin Hazineye yönetilmemesi sebebiyle isteğin reddi doğru değildir. Bu sebeple yapılacak iş, isteğin bu esasının incelenip sonucuna göre karar vermekten ibarettir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle… gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Davacı vekili, İstanbul-Fatih, Kariye Mahallesi 3 parselde kayıtlı 32,31 m2 yüzölçümündeki arsanın Elhac Bekirağa Vakfı’ndan icareteynli bulunduğunu, kadastroca 1959’da Valantini, Evdoksiya, Anatasya adına tescil edildiğini, 1976 yılında Milli Emlak Müdürlüğü’nün başvurusu üzerine, taşınmaza Avukat Agot’un kayyım tayin edildiğini, oysa 1971 yılında yaptırılan tespitle mutasarrıflarının 50-51 yıl önce varissiz ölmeleri üzerine mahluliyet kararı alındığını, böylece bu kabil yerlerin asıl sahibi vakıf adına tesciline, kayyımlık kararının iptaline karar verilmesini istemiştir. Davalı kayyımın isteği üzerine mahkemece Hazinenin davalı olarak gösterilmesi için davacı vekiline önel verilmiş, yerine getirilmeyeceği bildirilince dava bu nedenle reddedilmiştir. Davacı vekilinin temyizi üzerine Özel Daire, yukarıda metni aynen alınan ilamla hükmü bozmuştur. Böylece yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki ihtilâf, bu davada Hazinenin hasım gösterilip gösterilemeyeceği noktasında toplanmaktadır. 1935 tarihli, 2762 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 27, 28 ve 29. maddeleri mukataalı ve icareteynli vakıf malların tasfiyesine ilişkin olup, özellikle 29. maddesinde de belirlendiği gibi, ne suretle mutasarrıflarına geçeceğine dair hüküm taşımaktadır. Anılan Yasanın 29. maddesine göre, (… 10 yıl içinde bu kanun hükümlerine göre taviz vermek yoluyla icareteyn veya mukataa kayıtları terkin edilmemiş olan gayrimenkullerin mülkiyeti 10 yıl daha uzatılmıştır. Dava konusu taşınmazın icareteynli kaydının kaldırılmadığı çekişmesizdir. 1971 yılında yapılan tespit ve bu tespite göre ihdas olunan mahluliyet kararma göre mutasarrıfların 1971 itibariyle 50-51 yıl önce yani 1920 de öldükleri anlaşılmıştır. Bu nedenle olay ve dava konusu itibariyle...
Taraflar arasındaki kadastro tespitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşıldı, gereği görüşüldü: Kadastro sırasında 99 ada 1 parsel sayılı 1852 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, vergi kaydı nedeniyle Vakıflar İdaresi adına tespit edilmiştir. Davacı, yasal süresi içinde kazandırıcı zaman aşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Müdahil, miras...
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.