2492 sayılı Kamulaştırma Kanunu madde 3’de “İdareler, kanunlarla yapmak yükümlülüğünde bulundukları kamu hizmetlerinin veya teşebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malları, kaynakları ve irtifak haklarını; bedellerini nakden ve peşin olarak veya aşağıda belirtilen hallerde eşit taksitlerle ödemek suretiyle kamulaştırma yapabilirler.
Bakanlar Kurulunca kabul olunan, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskan projelerinin gerçekleştirilmesi, yeni ormanların yetiştirilmesi, kıyıların korunması ve turizm amacıyla yapılacak kamulaştırmalarda, bir gerçek veya özel hukuk tüzelkişisine ödenecek kamulaştırma bedelinin o yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilen miktarı, nakden ve peşin olarak ödenir. Bu miktar, kamulaştırma bedelinin altıda birinden az olamaz. Bu miktarın üstünde olan kamulaştırma bedelleri, peşin ödeme miktarından az olmamak ve en fazla beş yıl içinde faiziyle birlikte ödenmek üzere eşit taksitlere bağlanır. Taksitlere, peşin ödeme gününü takip eden günden itibaren, Devlet borçları için öngörülen en yüksek faiz haddi uygulanır.
Kamulaştırılan topraktan, o toprağı doğrudan doğruya işleten küçük çiftçiye ait olanların bedeli, her halde peşin ödenir” denmektedir.
Maddedeki yeterli ödenek ifadesiyle, idare bütçesinde kamulaştırmaya yetecek yeterli bir tutarın olması kastedilmiştir. Ayrıca kamulaştırma bedelinin nakden ve peşin olarak ödenmesi borcu amaçlanmıştır. Kanunun bu hükmüne aykırı hareket eden görevliler için görevi ihmal suçu oluşur ve idare için hizmet kusuru sebebiyle tazminat davaları açılabilir.
Sebep, şekil, konu, yetki ve amaç gibi yine kanunda belirtilen koşulların da yerine getirilmesi gerekir. Gerekli koşullara uyulmadığında ise yapılmak istenen tasarruf, İdare Mahkemelerince bozulur.
İdarenin kamulaştırma kararı alma sebebi, o taşınmaza duyulan zorunlu ihtiyaçtan olması gerekir.
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.