Yürürlüğü sırasında, 1757 sayılı Kanun uyarınca yapılan tahsis işleminin, kazanmaya engel teşkil edebilmesi için, taşınmazın mücerret Toprak Tarım Müsteşarlığı emrine getirilmesi yeterli değildir. Mücerret emre geçirme, 3402 sayılı Kanunun anladığı manada tahsis sayılmaz. Tahsis işle minin, bir kamu hizmetine ve özellikle kamu hizmetinin gereği olan tesisin yapılması amacına yönelik olması gerekir. Bu durumda, hangi maksat için, hangi kamu kurumuna tahsis yapıldığı ve böyle bir tahsis varsa, 3402 sayılı Kanunda yazılı kamu hizmetine tahsis anlamına gelip gelmediği araştırıl malıdır. (3402 sayılı Kadastro Kanunu madde 17, 46) (1757 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanunu madde 19, 22)
S. ile Hazine aralarındaki tapu iptal ve tescil davasının kısmen kabulüne dair Söke Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen, 1.12.1992 gün ve 455/1058 sayılı hükmün, Yargıtay’ca incelenmesi, Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
1757 sayılı Toprak Reformu Kanunu’nun 22. maddesi hükmü uyarınca, taşınmaza ait tapu kaydındaki açıklamaya göre çekişmeli taşınmaz, Toprak Tarım Müsteşarlığı emrine tahsis edilmiş bulunmaktadır. Bilindiği gibi, 1757 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanunu Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiş bulunmaktadır. Ancak, açıklamalardan anlaşıldığına göre, tahsis 1757 sayılı Kanun yürürlükte iken yapılmıştır. 3402 sayılı Kanun’un 46. maddesi hükmüne göre, tahsis işleminin kazanmaya engel olabilmesi için, tahsisin kamu hizmetine yapılmış olması gerekir. Özellikle, kamu hizmetinin gereği olan tesisin yapılması amacına yönelik olması gerekir. Oysa. 1757 sayılı Kanunun 22. maddesinin 1. fıkrasında, çiftçilerin eğitilmesi, tohumluk, damızlık ve benzeri ihtiyaçlarının karşılanması amaçları ile Devlete ait mevcut kuruluşlardan yararlanılacağı, ayrıca gerekli hallerde, toprak ve tarım reformu müsteşarlığı emrine geçen araziden uygun görülenler üzerinde, 1. fıkrada öngörülen amaçlarla üretim ve eğitim müesseseleri kurulmak üzere, ilgili kuruluşlara tahsis yapılabileceği açıklanmıştır. Olayımızda, bir tahsisten söz edilmesi ise de tahsisin hangi maksatla yapıldığı, 1757 sayılı Kanunun 22. maddesinde açıklanan maksatlarla, taşınmaz üzerinde böyle bir amaca tahsis için bir yapı meydana getirilip getirilmediğinin, Toprak Tarım Müsteşarlığı emrine bu maksatla tahsis yapılıp yapılmadığının, ya da yine aynı maddenin 1. fıkrasında geçen kamu hizmetlerinin görülebilmesi amacıyla, başka kurumlara tahsis edilip edilmediğinin araştırılması gerekir. Zira, 1757 sayılı Kanunun 19. maddesi hükmüne göre, esasen toprak reformunun gerçekleştirilebilmesi için, bir kısım arazilerin Toprak Tarım Müsteşarlığı emrine geçirilmesi öngörülmüştür. Emre geçiş şekli toprak rezervi niteliğindedir. Bunlardan kamu hizmetinin amacına tahsisi uygun görülenler için, ayrıca bir tahsis işleminin oluşturulması gerekmektedir. Sadece mücerret emre geçiş, 3402 sayılı Kanunun anladığı manada tahsis sayılmaz.
Amme hizmetine tahsis için, taşınmaz üzerinde fiilen, örneğin bir eğitim tesisi ve bina yapılması da şart değildir. Toprak Tarım Müsteşarlığına çiftçilerin eğitilmesi, toplumların ıslahı, damızlık tohumlar üretilmesi ve benzeri ihtiyaçlar için, Toprak Tarım Müsteşarlığına olduğu gibi başka bir kuruluşa da tahsis söz konusu olabilir. Bu durumlar dahi, kamu hizmetine tahsis sayılır. Bölge Muhakemat Müdürlüğü’nün dosya içerisindeki yazısında, taşınmazın tahsis yapıldığının Toprak Tarım Müsteşarlığından, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden gerekiyorsa diğer ilgili kurumlardan sorulmak suretiyle belirlenmesi, sözü edilen kamu hizmetine tahsis anlamına gelip gelmediğinin tartışılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler araştırılmadan, tahsisin hangi amacın gerçekleştirilmesi için yapıldığı belirlenmeden, ya da tahsis yapılmadığına gerekçe gösterilmeden, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması isabetsiz ve temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile, hükmün BOZULMASINA, (Y.8.HD. 12.03.1993 T. 1710 E. 2373 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.