ÖZET: 1- Geçit hakları kurulurken tarafların yarar ve zarar dengesi, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine göre belirlenmeli; genel yola çıkmak için davacının ihtiyacını karşılayacak birden fazla seçenek varsa, mutlaka ona en yararlı ve en az masraflı olacak yerden değil, geçit hakkı vermekle yükümlü olanlardan en az zarar görecek olanın veya olanların da durumu dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
2- Hükmedilen geçit bedeline faiz işletilemez (Medeni Kanun madde 747)
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17.10.1996 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09.09.1999 günlü hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı Emine vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
Davacı, maliki olduğu 119 ada 4 sayılı parseline davalılara ait 119 ada 3, 5 ve 11 sayılı parsellerden geçit hakkı istemiş. Mahkemece, yapılan keşif sonucu dava dışı 139 ada 1 sayılı parselden geçecek yolun daha uygun olduğu anlaşılınca bu parsel maliki aleyhine açılan dava eldeki dava ile birleştirilmiştir.
Mahkemece, 119 ada 5 ve 11 sayılı parsellerden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ilk davalı 119 ada 11 sayılı parsel maliki Emine vekili temyize getirmiştir.
Medeni Kanun 747. maddesi “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir. Bu hak, ilk önce kendisinden bu geçidin istenmesi, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır. Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir.” hükmünü içermektedir.
Geçit hakları kurulurken tarafların yarar ve zarar dengesi, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine göre belirlenmeli; genel yola çıkmak için davacının ihtiyacını karşılayacak birden fazla seçenek varsa, mutlaka ona en yararlı ve en az masraflı olacak yerden değil, geçit hakkı vermekle yükümlü olanların da en az zarar görecek olanın veya olanların da durumu dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre bu ihtiyaç karşılanmalıdır.
Somut olayda; Mahkemece alınan 30.4.1999 tarihli fen bilirkişi raporunda, en az zarar görecek ve en uygun parselin 119 ada 7 sayılı parsel olduğu belirlendiği halde, davacının köyüne en yakın ve parseline en yararlı geçidin 119 ada 5 ve 11 sayılı parseller olduğu gerekçesi ile bu parsellerden geçit hakkı kurulması yerinde görülmemiştir.
Kabule göre de; hükmedilen geçit bedeline faiz işletilmesi doğru bulunmamıştır. Hükmün BOZULMASINA, (Y. 14.HD.. 07.12.199 T. 8156 E. 8769 K.)
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.