Gayrimenkul alım-satım işlemi yapılacağı zaman ilgili belediyeye giderek o gayrimenkulün piyasa koşullarındaki minimum değeri olarak adlandırdığımız rayiç bedeli öğrenebilirsiniz. Alım-satıma konu olan gayrimenkulün alım-satım için anlaşılan fiyatı rayiç bedel tutarı kadar olabilir, bundan az veya çok olabilir. Bu alım-satım işlemi için beyan edilen tutarın değer artış kazancı ve tapu harcına esas bedelin (matrah) belirlenmesi açısından önemlidir.
Alım-satım işlemlerinde hem satıcıdan hem de alıcıdan satış değeri üzerinden binde 20 oranında tapu harcı alınır. Tapu harcına esas bedel dediğimiz bu beyan edilen satış değeri; rayiç bedelden düşükse rayiç bedel üzerinden hesaplanır, rayiç bedelden yüksekse yüksek bedelden hesaplanır. Tabi bu durumda yüksek olan gerçek satış değerini belirtmiş olmanız gerekir. Daha az tapu harcı ödemek için alım-satım değerini rayiç bedel üzerinden gösterirseniz ve bu durum ortaya çıkarsa iki taraf da ceza ödemek zorunda kalır. Daha da az tapu harcı ödemek için rayiç bedelin altında bir tutar beyan eder ve tapu harcını da bu tutara göre öderseniz, durumun anlaşılması durumunda da hem ceza öder hem de gecikme faizi ödersiniz.
“Tapu harcı ve kadastro harcı, rayiç bedel ile beyan edilmiş olan değerlerden hangisi yüksekse onun üzerinden hesaplanır.”
Eğer beyan ettiğiniz satış değeri rayiç bedelden düşükse, tapu harcını rayiç bedel üzerinden ödersiniz ancak tapuya, rayiç bedelin yanına gerçek satış değerini de yazdırabilirsiniz. Gelir vergisi açısından cezalı duruma düşmemek için bu notu yazdırmanız gerekir. Çünkü gelir vergisi hesaplanırken değer artış kazancı hesaplanmasında not düşürttüğünüz bu tutar dikkate alınır.
Nizam TUTUCU Emlak Danışmanı
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.